Is spoor 2 altijd verplicht?

Een tweede spoor traject is een belangrijk onderdeel voor de re-integratie van een zieke werknemer, maar het wel of niet inzetten van een spoor 2 traject hangt af van de situatie.

 

Het is van groot belang om tijdig te bepalen of zo’n traject vereist is, zodat zowel werkgevers als werknemers niet onnodig onder druk komen te staan en tijdig de juiste acties kunnen ondernemen. Een effectieve samenwerking tussen de bedrijfsarts en de arbeidsdeskundige creëert helderheid. Door hun kennis te combineren, ontstaat er een volledig en zorgvuldig overzicht van de mogelijkheden voor re-integratie, wat helpt bij de beslissing of het starten van een tweede spoor traject nodig is.

 

Daarnaast betekent het niet starten van een tweede spoor traject niet automatisch dat er een loonsanctie zal volgen, mits er een goed onderbouwde reden voor is. Het is belangrijk u goed te laten informeren over wanneer er wel of niet aan een tweede spoor traject moet worden begonnen. Een gespecialiseerd re-integratiebedrijf kan hier goed in adviseren.

 

Door een re-integratiespecialist te consulteren laat de werkgever zien dat deze weloverwogen beslissingen heeft genomen, wat nuttig is voor het UWV bij de beoordeling van de geboden re-integratie inspanningen.

 

Kun je spoor 2 weigeren?

In principe mag een Spoor 2 traject niet zonder valide reden worden afgewezen, omdat dit een belangrijk onderdeel is van de wet verbetering poortwachter. Deze wet verplicht zowel werkgevers als werknemers om zich in te zetten voor een geslaagde re-integratie.

 

Toch zijn er gevallen waarin een werknemer legitieme redenen heeft om spoor 2 of bepaalde onderdelen van het spoor 2 traject te weigeren. Bijvoorbeeld om medische redenen, misbruik van de wet verbetering poortwachter door de werkgever of door zwaar wegende persoonlijke omstandigheden kan een werknemer besluiten om een spoor 2 traject niet te volgen.

 

Het is essentieel om met de bedrijfsarts en eventueel de werkgever te overleggen over de situatie. Weigering zonder goede reden kan gevolgen hebben voor een latere WIA-aanvraag en uitkering en kan leiden tot juridische problemen. De werkgever wordt in die situatie vaak geadviseerd een loonsanctie aan de werknemer op te leggen totdat deze weer voldoet aan zijn re-integratieverplichtingen in het tweede spoor.

 

Wanneer is spoor 2 verplicht?

Wanneer er na een jaar van ziekte of arbeidsongeschiktheid binnen de organisatie nog steeds geen geschikt werk beschikbaar is voor een werknemer is de werkgever verplicht om een spoor 2 traject op te starten. Indien werknemer ook re-integreert in spoor 1 blijft spoor 2 gelijktijdig doorgaat totdat de wachttijd is verstreken. Dit houdt in dat terugkeer naar de oorspronkelijke werkgever mogelijk blijft zolang daar kansen voor zijn. Formeel spreken we dan over een tweesporenbeleid.

 

De verplichting van een spoor 2 traject is vastgelegd in de Wet verbetering poortwachter (WvP). Deze wet zorgt ervoor dat de rechten van werknemers die ziek of arbeidsongeschikt worden goed gewaarborgd worden en dat zij de best mogelijke kans krijgen om (weer) aan het werk te gaan, zowel intern als extern.

 

Is er een sollicitatieplicht voor spoor 2?

Ja, tijdens een tweede spoortraject is de werknemer verplicht om te solliciteren. De werknemer is verantwoordelijk voor het actief zoeken naar geschikt werk bij een andere werkgever, omdat deze niet of slechts gedeeltelijk kan terugkeren naar de eigen functie. De werknemer dient regelmatig sollicitatieactiviteiten te verrichten, zoals het verzenden van sollicitaties en het deelnemen aan sollicitatiegesprekken.

 

Als de werknemer tijdelijk verminderd belastbaar is, bijvoorbeeld na een medische ingreep of tijdens het volgen van een behandeling, kan het zijn dat er ook tijdelijk niet gesolliciteerd hoeft te worden. Het spoor 2 traject richt zich dan meestal op coaching, training en verdere heroriëntatie. Het is wel verstandig om dit eerst aan de bedrijfsarts voor te leggen.

 

Waarom geen spoor 2?

In sommige situaties is het niet nodig om een spoor 2 traject te starten. Werkgevers en werknemers hoeven dan geen stappen te ondernemen naar een andere functie buiten de organisatie. Hieronder worden de situaties besproken waarin een 2e spoor traject niet nodig is.

 

De werkgever is in staat om duurzaam geschikt werk te bieden

Wanneer de werkgever in zijn organisatie duurzaam geschikt werk kan aanbieden dat de werknemer (bijna) volledig zijn vaardigheden laat gebruiken, is een 2e spoor traject overbodig. Dit houdt in dat de werknemer binnen het bedrijf kan blijven werken zonder dat er verder bemiddeld hoeft te worden naar ander werk. Een ander belangrijk aspect hierbij is dat de aangeboden taken zo nauwkeurig mogelijk moeten aansluiten bij de verdiencapaciteit van de werknemer.

 

Geen benutbare mogelijkheden

Als een bedrijfsarts concludeert dat een werknemer geen beschikbare werkopties heeft, is het niet nodig om een tweede spoor traject te starten. Dit houdt in dat de werknemer volledig niet in staat is om te werken en geen taken kan uitvoeren.

 

Medische noodzaak om beschikbare mogelijkheden in te zetten voor herstel

In bepaalde gevallen is het essentieel dat de werknemer zijn beperkte capaciteit aanwendt voor herstel in plaats van re-integratie. Wanneer de bedrijfsarts dit adviseert, kan het 2e spoortraject worden stopgezet. Dit komt vaak voor wanneer er slechts minimale mogelijkheden zijn.

 

Kosten spoor traject zijn meer dan 70% van het nog uit te betalen loon

Wanneer de kosten van een tweede spoor traject meer bedragen dan 70% van het resterende loon voor de periode waarin nog loon wordt doorbetaald, is het niet verplicht om het traject te starten. Let op: dit geldt niet wanneer er wel al eerder met spoor 2 gestart had moeten worden. Het kan bijvoorbeeld voorkomen wanneer de werknemer eerder niet belastbaar was en de periode van loondoorbetaling heel kort is of wanneer een werknemer een zeer klein contract heeft, bijvoorbeeld voor 2 uur per week.

 

Werknemer bereikt binnen een jaar de AOW-leeftijd

Als een werknemer binnen één jaar na het verstrijken van de wachttijd (de verplichte twee jaar loonbetalingen) de AOW-leeftijd haalt, kan er besloten worden om een tweede spoortraject achterwege te laten.

 

Uitzicht op volledig herstel binnen drie maanden

Er hoeft geen spoor 2 ingezet te worden wanneer bij de eerstejaarsevaluatie een concreet zicht op volledig herstel binnen drie maanden is. Het is verstandig dit vast te laten leggen door de bedrijfsarts.

 

Kan een bedrijfsarts spoor 2 stoppen?

Een bedrijfsarts kan het spoor 2 traject niet zelf stoppen maar hier wel toe adviseren. Het is aan de werkgever dit advies al dan niet op te volgen.

 

Is een arbeidsdeskundig onderzoek verplicht?

Een onderzoek door een arbeidsdeskundige na een jaar van ziekte is niet verplicht, maar wordt wel sterk aangeraden. Het ontbreken van een arbeidsdeskundig rapport bij een eventuele WIA-aanvraag roept kritische vragen op en vergroot de kans op een loonsanctie door UWV. Het UWV stelt dat voor de 58^e ziekteweek de opties ten aanzien van spoor 1 en spoor 2 deskundig moeten worden bekeken en vastgelegd. Een Arbeidsdeskundig onderzoek voorziet hierin.

 
Wil je dit artikel terugluisteren?